Sterydy dermatologiczne to jedne z najczęściej stosowanych leków w leczeniu chorób skóry. Ich głównym zadaniem jest redukcja stanów zapalnych, świądu oraz obrzęków, co pomaga w łagodzeniu objawów wielu przewlekłych schorzeń dermatologicznych. Dzięki wprowadzeniu e-Recepty pacjenci mają łatwiejszy dostęp do leczenia i mogą szybko otrzymać odpowiednie preparaty. Jak działają sterydy stosowane na skórę? W jakich przypadkach lekarz może przepisać e-Receptę?
Czym są i jak działają sterydy dermatologiczne?
Sterydy dermatologiczne to syntetyczne leki naśladujące działanie naturalnych hormonów nadnerczy. Mają silne właściwości przeciwzapalne, immunosupresyjne oraz przeciwświądowe. Stosuje się je w leczeniu przewlekłych i ostrych schorzeń skóry, które powodują stan zapalny i nadmierną reakcję układu immunologicznego. Wyróżnia się kilka grup sterydów pod względem ich siły działania:
- Sterydy słabe np. hydrokortyzon, stosowane przy łagodnych stanach zapalnych.
- Sterydy umiarkowane np. alklometazon, flutikazon, stosowane przy przewlekłych chorobach skóry o średnim nasileniu.
- Sterydy silne i bardzo silne np. betametazon, klobetazol, stosowane w ciężkich postaciach chorób skórnych, wymagających szybkiej interwencji.
Sterydy miejscowe dostępne są w różnych postaciach: maści, kremów, lotionów, aerozoli czy emulsji. Wybór odpowiedniej formy zależy od lokalizacji zmian skórnych i ich nasilenia.
Jakie choroby skóry wymagają leczenia sterydami?
Nie każda zmiana skórna wymaga leczenia sterydowego. Steryfy stosuje się głównie w chorobach o podłożu zapalnym i autoimmunologicznym, które powodują przewlekłe podrażnienia, świąd i stan zapalny skóry:
- Atopowe zapalenie skóry (AZS) to przewlekła choroba zapalna, objawiająca się suchością, zaczerwienieniem i silnym świądem. W przypadku zaostrzeń lekarze często przepisują miejscowe sterydy, aby szybko złagodzić objawy. Terapia sterydami powinna być jednak krótkoterminowa i stosowana zgodnie z zaleceniami lekarza, aby uniknąć efektów ubocznych, takich jak ścieńczenie skóry.
- Łuszczyca to przewlekła choroba autoimmunologiczna, w której skóra nadmiernie się złuszcza i pojawiają się charakterystyczne, czerwone, łuskowate plamy. W łagodnych przypadkach stosuje się miejscowe kortykosteroidy, które zmniejszają stan zapalny i redukują łuszczenie się skóry. W cięższych postaciach lekarz może zalecić terapię ogólnoustrojową.
W każdym przypadku leczenie sterydami powinno być prowadzone pod kontrolą lekarza, aby uniknąć działań niepożądanych i uzyskać najlepsze efekty terapeutyczne.
E-Recepta na sterydy. Jak ją otrzymać i na co uważać?
Wprowadzenie e-Recepty znacznie ułatwiło dostęp do leków, w tym sterydów dermatologicznych. Aby otrzymać e-Receptę, pacjent musi odbyć konsultację lekarską – może to być wizyta stacjonarna lub teleporada.
Lekarz przepisuje sterydy miejscowe tylko w uzasadnionych przypadkach, gdy inne metody leczenia nie przynoszą efektów. Pacjent powinien dokładnie opisać swoje objawy i przedstawić historię choroby, aby lekarz mógł dobrać odpowiedni preparat i dawkowanie.
Sterydy dermatologiczne, mimo swojej skuteczności, mogą powodować skutki uboczne, szczególnie przy długotrwałym stosowaniu. Najczęstsze działania niepożądane to:
- Przy długotrwałym stosowaniu sterydów skóra może stać się bardziej wrażliwa i podatna na urazy.
- Rozstępy i przebarwienia zwłaszcza przy stosowaniu silnych sterydów w dużych dawkach.
- Zahamowanie wzrostu u dzieci przy długotrwałej terapii sterydowej.
Aby uniknąć skutków ubocznych, należy stosować sterydy zgodnie z zaleceniami lekarza, stosować je w odpowiednich ilościach i nie przerywać leczenia nagle. W niektórych przypadkach lekarz może zalecić terapię tzw. metodą weekendową, polegającą na stopniowym odstawianiu sterydów i przechodzeniu na delikatniejsze leczenie podtrzymujące.